Ses-Yazı

Bazı kitapların başucunuzda durmasına izin verirsiniz çünkü ne zaman elinizi atıp sayfalarında gezinseniz kitap konuşmaya başlar. Hatta metin cisimleşir yazarın kendi güçlü sesine dönüşür. Bir miktar müzik dinlemek gibi bir şey… Okuma zevkini veren şey bir metin okuduğunuzu düşünmediğiniz anda başlıyor olabilir. Örneğin Schopenhauer böyle bir etki yaratabiliyor. Ama mesela Kant metinleri içini açıp bakmak istediğiniz endüstriyel bir mekanizma gibi…

Derrida'nın kütüphanesi

Edebiyatta ,  Louis-Ferdinand Celine’de, sadece vokal dünyaya açılan bir ses var örneğin, onda da metin yok. ..Gecenin Sonuna Yolculuk okuyucuya gözlerini bir yazı üzerinde dolaştırdığı hissini vermiyor sanki ,daha çok birisi karşınızda konuşma tonunda bir resital veriyor ,hatta bazen biraz daha melodikleşiyor ama kesinlikle harf yok, kağıt yok…Celine fikirlerle işinin olmadığını peşine düştüğü şeyin stil olduğunu söylerken belki bilinçli olarak metinden kaçmayı yeğlemişti.

Bizde Saatleri Ayarlama Enstitüsü bende böyle bir etki yapıyor , bu roman kitaplaştırılmaktan çok sakin bir anlatımla kayıda okunmalı gibi…Metin Kaçan’ın Ağır Roman’ıda benzer metin tutsaklığından sıyrılmış bir anlatı örneğin.

Başa dönecek olursak Schopenhauer neden bu kadar direk geliyor? Bu sesin keskinliğinden ve adanmışlığından kaynaklanıyor olabilir. Okuyucuya sert kroşeler atmak 19. Yüzyıl felsefecilerinin iyi becerdiği işlerdendi…

Şimdi bu tür metinlerle karşılaşmıyoruz çünkü söylenecek her şey söylenmiş olabilir, çok fazla yumruklandık ve yazarlar uysallaştıkça para kazandıklarını fark etmiş de olabilirler…Her ikisinde de düşüncenin SÖZÜN sesle olan ilişkisi yok oluyor yavaşça ve düşünce metinle harfle paragrafla ilerliyor, katılaşıyor...Bu noktada da tekrar Derrida’ya dönmek zorunda kalıyoruz…

T.Sarı